1. Xuất khẩu lao động Nhật Bản  (Thực tập sinh) là gì?

Xuất khẩu lao động Nhật Bản là hình thức đưa người lao động sang Nhật Bản làm việc theo chương trình ký kết giữa hai chính phủ Việt Nam & Nhật Bản.
Người đi xuất khẩu lao động Nhật Bản hợp pháp phải thông qua một trong hai đơn vị quản lý là Bộ LĐTB&XH hoặc công ty phái cử.

2. Xuất khẩu lao động Nhật Bản, Tu nghiệp sinh Nhật Bản và Thực tập sinh kỹ năng có gì khác biệt?

Chương trình đi làm việc ở Nhật Bản có rất nhiều tên gọi khác nhau như: Xuất khẩu lao động Nhật Bản, Tu nghiệp sinh Nhật Bản, Thực tập sinh kỹ năng… tuy có nhiều cách gọi khác nhau song tất cả đều là MỘT. Hiện nay, "Thực tập sinh kỹ năng Nhật Bản" là tên gọi phổ biến nhất của chương trình này.

3. Ý nghĩa của chương trình thực tập sinh đối với thanh niên Việt Nam

Mục đích của chương trình TTS kỹ năng là Nhật Bản tiếp nhận người lao động từ các nước đang phát triển đến thực tập, nâng cao tay nghề, kỹ năng, cải thiện tác phong làm việc công nghiệp, ngoại ngữ trong một thời gian cụ thể từ 01 năm hoặc 03 năm hoặc 05 năm.

Chương trình TTS tại Nhật Bản đem lại rất nhiều giá trị và ý nghĩa cho Việt Nam: 

• Đào tạo được một thế hệ thanh niên có tay nghề giỏi trong các lĩnh vực sản xuất, gia công, chế tạo; có tác phong công nghiệp; có năng lực ngoại ngữ.
• TTS có thể tích lũy một số vốn nhất định khoảng vài trăm triệu làm hành trang lập nghiệp sau thời gian thực tập.
• Các TTS sau khi về nước có cơ hội làm việc trong các công ty, nhà máy của Nhật tại Việt Nam, tiếp tục phát triển những gì đã học được trong thời gian làm việc tại Nhật và xây dựng sự nghiệp bản thân.
• Nếu thế hệ này phát huy đúng cơ hội một cách triệt để sẽ trở thành những sứ giả cầu nối các doanh nghiệp vừa và nhỏ, các tập đoàn kinh tế lớn của Nhật Bản tiếp tục đầu tư mạnh mẽ vào Việt Nam, tiến tới chuyển giao kỹ thuật công nghệ sản xuất vào Việt Nam.

4. Các chương trình xuất khẩu lao động Nhật Bản phổ biến hiện nay

Hiện nay, người có nhu cầu đi học tập và làm việc tại Nhật Bản có 2 chương trình chính để lựa chọn: 

• Nam, Nữ, tuổi từ 19-30
• Tốt nghiệp Cấp 3; Trung cấp; Cao đẳng; Đại học
• Nam cao từ 158 cm, nặng 50 kg trở lên
• Nữ cao từ 150 cm, nặng 45 kg trở lên
• Đảm bảo đủ sức khỏe và không mắc các bệnh mà chính phủ Nhật Bản không cho nhập cảnh như: viêm gan siêu vi B, HIV, mù màu và các bệnh truyền nhiễm khác,…

6. Hồ sơ cần chuẩn bị khi đi xuất khẩu lao động Nhật Bản

• Bằng cấp 3 và bằng cấp cao nhất (bản gốc)
• Sơ yếu lý lịch, Sổ hộ khẩu, Giấy khai sinh, Chứng minh nhân dân
• Hộ chiếu (passport)
• Đơn xác nhận tình trạng hôn nhân (đối với trường hợp chưa kết hôn)
• Đơn xác nhận hạnh kiểm
• Đơn xác nhận tiền án tiền sự
• Bản cam kết của gia đình và thực tập sinh
• Phí khám sức khỏe: Nam: 960.000 VND; Nữ: 990.000 VND.
• 4 ảnh 4x6 (chuẩn quốc tế: chụp nền trắng mặc sơ mi trắng (nam thắt caravat).
• Đối với các ứng viên đã từng đăng ký/ tham gia đi làm việc/ du học/ giao lưu văn hóa/ du lịch/… tại nước ngoài, cần đem theo toàn bộ hồ sơ liên quan.

7. Quy trình tham gia chương trình Thực tập sinh

• Tìm hiểu chương trình
• Đăng ký tham gia / Khám sức khỏe
• Kiểm tra đầu vào
• Phỏng vấn đầu vào
• Khai giảng
• Đào tạo & Định hướng trước phỏng vấn
• Phỏng vấn với khách hàng Nhật Bản
• Hồ sơ và thủ tục xin visa
• Xuất cảnh đến Nhật Bản
• Hỗ trợ 01/03/05 năm tại Nhật
• Về nước thanh lý hợp đồng
• Tư vấn chọn việc làm tại Việt Nam

8. Tốt nghiệp cấp 2 có được đi xuất khẩu lao động không?

Số lượng đơn hàng yêu cầu trình độ học vấn cấp 2 rất ít. Hầu hết là các đơn hàng may mặc, xây dựng. Tuy nhiên, các đơn hàng này yêu cầu người lao động phải có kinh nghiệm trong lĩnh vực ứng tuyển.

9. Những đơn hàng xuất khẩu lao động nào dành cho Nam và Nữ?

Từ năm 2018 Nhật Bản chính thức nới rộng từ 66 lên 77 ngành nghề được phép tiếp nhận thực tập sinh nước ngoài.

Dành cho Nam

• Cơ khí (Hàn, Tiện, Phay, Bào, Dập, Sơn, Đúc, Khuôn mẫu,…)
• Xây dựng (Lắp đặt cốt thép, Giàn giáo, cốp pha, Trang trí nội thất
• Nông nghiệp
• Điện tử
• Kiểm tra sản phẩm (Sản phẩm cơ khí, Ép nhựa)
• Chế biến thực phẩm, chế biến thủy sản

 Nữ

• Lắp ráp điện tử
• In ấn
• Đóng gói công nghiệp
• Đúc đồ nhựa
• Làm thùng carton
• Thực phẩm
• Nông nghiệp
• Thủy sản
• Cắt tỉa rau củ
• Trang trí món ăn
• Trồng nấm
• May mặc,…

10. Lương tháng khi đi XKLĐ Nhật Bản là bao nhiêu?

Mức lương cơ bản mà người lao động nhận được thường từ 25 – 30 triệu đồng/tháng. Đây là mức lương cơ bản, chưa trừ ăn uống, chưa tính việc làm thêm (tăng ca). Sau khi trừ các khoản chi phí ăn, ở, sinh hoạt, bảo hiểm, số tiền tích lũy đạt từ 16 – 20 triệu đồng/tháng.

11. Bị bệnh gì không được tham gia xuất khẩu lao động Nhật Bản?

Theo quy định hiện nay, có 13 loại bệnh không đủ điều kiện sức khỏe để tham gia chương trình xuất khẩu lao động Nhật Bản. Bao gồm: 

• Сáс bệnh về mắt: quáng gà, thiên đầu thống, viêm thần kіnh thị giác, thоáі hóa võng mạс, đục nhân mắt, viêm màng bồ đào, các bệnh về mắt сấр tính cần рһảі điều trị, ѕụр mi từ độ III trở lên, mắt có thị lực có kính 8/10.
• Bệnh về cơ хương khớp: loãng xương nặng, cụt chi, thoái hóa cột sống giai đoạn 3, viêm xương, viêm cột sống dính khớp, viêm khớp dạng thấp.
• Bệnh về tim mạch: bệnh tim bẩm sinh, suy tim, suy mạch vành, nhồi máu cơ tim, người bị di chứng tai biến mạch máu não, loạn nhịp hoàn toàn, viêm cơ tim, người mang máy tạo nhịp tim, viêm tắc động mạch, viêm tắc tĩnh mạch.
• Bệnh về phổi: lao phổi, tràn dịch màng phổi, xơ phổi, hen phế quản, ung thư phổi, tâm phế mãn, viêm dày dính màng phổi, khí phế thũng, áp xe phổi, tắc nghẽn đường hô hấp mãn tính.
• Bệnh về đường tiêu hóa: viêm gan A-B-C, loét dạ dày tá tràng có hẹp môn vị, xơ gan – ung thư gan, vàng da, áp xe gan, lách to, sỏi mật.
• Bệnh về da lіễu: các loại хăm trổ trên ԁа, bệnh vảy nến, bệnh һệ thống tạo kео, bệnh phong trоng thời gian сòn điều trị & di chứng tàn tật độ 2, vảy rồng, nấm sâu hay nấm hệ thống, bệnh lậu cấp & mạn, viêm ԁа mu, viêm ԁа mủ hoại tử, HIV/AIDS, các bệnh lâу nhiễm qua đường tình dục như giang mai, bệnh lậu cấp, bệnh hạ cam mềm.
• Bệnh về nội tiết: u tuyến thượng thận, đái tháo đường, suy tuyến thượng thận, đái nhạt, cường hoặc suy tuyến giáp.
• Các bệnh về thận và tiết niệu: suy thận, sỏi đường tiết niệu, thận hư nhiễm, mỡ thận đa u thận, viêm thận bể thận cấp hoặc mãn tính, viêm cầu thận cấp và mãn tính.
• Bệnh về thần kinh: liệt một hoặc nhiều chi, rối loạn vận động, di chứng bại liệt, động kinh, u não, bệnh tổn thương thần kinh trung ương hoặc ngoại biên, thoát vị đĩa đệm cột sống, xơ cứng cột bên teo cơ, Parkinson, bệnh u tuyến ức.
• Bệnh về tâm thần: rối loạn cảm xúc, histeria, tâm thần phân liệt, nghiện ma túy và nghiện rượu.
• Bệnh liên quan đến sinh dục: u nang buồng trứng, ung thư vú, u sơ tuyến tiền liệt, ung thư dương vật & bàng quang, ung thư cổ tử cung, sa sinh dục.
• Bệnh về tai mũi họng: viêm xoang, viêm tai giữa chưa ổn định, u hoặc ung thư vòm họng, trĩ mũi.
• Các bệnh về răng hàm mặt: dị tật vùng hàm mặt, các bệnh, các loại u và nang vùng răng miệng, hàm mặt ảnh hưởng đến sức khỏe và công tác.

12. Xăm hình (xăm mình) có đi làm việc tại Nhật Bản được không?

Тhео quу định сhứng nhận ѕứс khỏе dành cho lao động đі làm việc ở nướс ngоàі, khi có hình xăm trên cơ thể (dù có kích thước nhỏ hay tại vùng kín), bạn cũng không thể tham gia chương trình.

13. Là người dân tộc thiểu số thì có tham gia chương trình sang Nhật làm việc được không?

Có quốc tịch Việt Nam thì bạn có thể tham gia chương trình Thực tập sinh kỹ năng tại Nhật Bản. Ngoài ra, nếu thuộc các đối tượng: thuộc diện hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ gia đình bị thu hồi đất, thân nhân của người có công với cách mạng, người dân tộc thiểu số sẽ được hưởng các chính sách ưu đãi, hỗ trợ của Nhà nước về tài chính, thủ tục, học bổng.

14. Nam có thể tham gia chương trình Thực tập sinh ngành Nông nghiệp được không?

Thời gian gần đây, nông nghiệp là một trong những ngành nghề tuyển Thực tập sinh khá nhiều tại Nhật Bản. Thực tập sinh sẽ đảm nhận vị trí công việc: trồng trọt, thu hoạch, phân loại, đóng gói,... Do tính đặc thù của ngành, thời gian làm việc ở các trang trại, nông trường thường bắt đầu từ sáng sớm và kết thúc vào chiều tối nên đơn tuyển này thường tuyển dụng ứng viên NỮ và chỉ tuyển NAM đối với các công việc cần sức khỏe nhiều hơn.

15. Chưa biết tiếng Nhật thì có tham gia chương trình Thực tập sinh được không? Thời gian học bao lâu?

Đa số các ứng viên trước khi tham gia chương trình đều chưa biết tiếng Nhật. Khi đăng ký tham gia, bạn sẽ được đào tạo tiếng Nhật. Ngoài ra còn được đào tạo thêm về các kỹ năng cần thiết khác như: kỹ năng và phong cách làm việc Nhật Bản, kỹ năng làm việc hiệu quả, kỹ năng phát triển bản thân,... trước khi phỏng vấn.
Tổng thời gian đào tạo từ lúc nhập học đến lúc xuất cảnh là 7 ~ 12 tháng (trong đó: sau 1 ~ 3 tháng nhập học các bạn sẽ được tiến cử phỏng vấn, nếu đậu phỏng vấn thì cần đào tạo nâng cao từ 4 ~ 7 tháng nữa. Như vậy, tổng thời gian sớm nhất để đi Nhật là 7 tháng kể từ lúc nhập học). Tuy nhiên, theo kinh nghiệm của chúng tôi, thời gian học càng lâu thì khả năng tiếng Nhật, ý thức tác phong, kế hoạch phát triển sự nghiệp tương lai vững vàng hơn, sẽ tốt hơn cho giao tiếp cũng như công việc của bạn sau khi sang Nhật.

16. Có giấy gọi nhập ngũ có được tham gia chương trình xuất khẩu lao động không?

Theo qui định, tất cả các nam công dân Việt Nam phải tham gia nghĩa vụ quân sự nếu có giấy gọi nhập ngũ. Tuy nhiên, tại một số địa phương hiện nay những người lao động đang tham gia chương trình đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng sẽ được “ưu tiên” hoãn nghĩa vụ quân sự.
Riêng tại cơ quan phái cử VJEC, trong trường hợp bạn đang tham gia chương trình của VJEC mà có giấy gọi nhập ngũ thì công ty sẽ cung cấp cho bạn các loại giấy tờ chứng thực việc bạn đang được đào tạo và tham gia chương trình làm việc tại Nhật Bản ở công ty để bạn trình bày với địa phương. 

17. Đã lập gia đình, có con có đi xuất khẩu lao động được không?

Việc lập gia đình hay có con không ảnh hưởng đến việc đăng ký xuất khẩu lao động tại Nhật Bản. Tuy nhiên, tùy vào đơn hàng mà người lao động có thể chọn lựa phù hợp với hoàn cảnh bản thân. Nhưng việc có gia đình hoặc đã có con sẽ có phần tác động vào kết quả đánh giá của nhà tuyển dụng Nhật Bản, quan trọng bạn phải có quyết tâm, thể hiện mong muốn được làm việc và đảm bảo quá trình làm việc tại Nhật diễn ra thuận lợi, cam kết về chất lượng làm việc 3 năm tại Nhật.